Tómatar
Þar sem lýsing er ekki í gróðurhúsum er tómötum sáð í lok desember eða í byrjun janúar. Við sáningu er hitastiginu haldið um 25°C en síðan lækkað í uppeldinu í 22°C.
Smáplöntunum er pottað í stærri potta og settar undir ljós og eru þar fram í miðjan febrúar eða þar til fyrsti blómklasinn blómgast en á því stigi er plöntunum plantað út í gróðurhús. Plantað um 2,5 plöntum á m2 og er plantað í jarðveginn í húsunum en einnig er ræktað í takmörkuðu rými, í vikri, torfi eða steinull.
Plöntunum er gefin næring í vökvuninni. Þær eru bundnar upp í víra sem eru í um 3 m hæð frá gólfi, þannig að þær vaxi beint upp. Hunangsflugur sjá svo um að frjóvga plönturnar.
Venjulega byrjar plantan að gefa (tómatarnir byrja að roðna) þegar 8 – 9 blómklasar eru komnir. Tómatarnir eru tíndir 3 daga í viku en plönturnar lagðar niður, vafðar upp og afblaðaðar hina dagana. Í byrjun nóvember er dagsbirtan orðin það lítil að plönturnar ná ekki að vaxa án lýsingar, því er toppurinn tekinn af þeim í september byrjun til að nývöxturinn stöðvist og þær geti nýtt takmarkaða birtuna til að þroska aldinin.
Geymsla
Tómatar eru ákaflega viðkvæmir fyrir kæliskemmdum og þá má ekki geyma í kæli. Besti geymsluhiti tómata er 10-12°C. Tómatar sem verða fyrir kæliskemmdum verða fljótt linir og bragðlitlir, því er ekki gott að geyma þá í ísskápnum. Ekki er gott að láta tómata liggja nálægt blaðmeti (salati), gúrkum og öðrum afurðum. Mjög gott er að geyma tómata á eldhúsborðinu því þá getur heimilisfólkið nartað í einn og einn tómat. Krakkar borða grænmeti líka miklu frekar ef það er haft fyrir framan þau.
Notkun
Flestir vita hvernig nota á tómata, þá má nota á svo margvíslegan hátt að hér er vart rými nema til að minnast á það allra helsta. Þeir henta vel í hrásalat, ofan á brauð og í súpur og sósur. Þeir eru góður hráir en einnig má sjóða þá og steikja eða baka þá með fyllingu.
Margir kunna að meta tómata í ítölsku hrásalati með söxuðum lauk og gúrkusneiðum í estragonediki sem graslauk er stráð yfir. Auðvelt er að afhýða þá þegar búið er að dýfa þeim í sjóðandi vatn í 20-30 sekúndur. Hægt er að sjóða niður græna tómata.
Má frysta tómata?
Já, en hafa verður í huga að eftir frystingu er einungis gott að nota þá í soðna rétti á sama hátt og niðursoðna tómata.
Hvaða hluta er hægt að borða?
Allur tómaturinn er ætur nema bikarblöðin sem er ávallt búið að taka af íslenskum tómötum áður en þeir koma í verslanir.
Sjá nánar ljúffengar tómatauppskriftir hér:
Innihald í 100 g | Vatn 94 g |
---|
Næringargildi í 100 g | |
---|---|
Orka | 74 kj |
17 kcal | |
Fita | 0,3 g |
Þar af mettuð | 0 g |
Kolvetni | 2,1 g |
Þar af sykurtegundir | 2,1 g |
Trefjar | 1,8 g |
Prótein | 0,8 g |
Salt | 0 g |
NV* | ||
---|---|---|
C vítamín | 15,8 mg | 20% |
* Hlutfall af næringarviðmiðunargildum